Müzisyenlerde Rotator Cuff Tendinopatisi
Omuz Ağrısı Neden Olur?
Müzisyen olmak; tutku, yetenek ve yıllar süren yoğun pratik demektir. Ancak bu uzun süreli ve tekrarlı hareketler, zamanla çeşitli kas-iskelet sistemi sorunlarına neden olabilir. Bu sorunlardan biri de rotator cuff tendinopatisidir. Özellikle keman, viyola, çello, gitar gibi enstrümanları çalan kişilerde sık görülen bu durum, omuzda ağrı, güçsüzlük ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir. Bu yazıda, rotator cuff tendinopatisinin müzisyenlerde neden bu kadar yaygın olduğunu, belirtilerini ve etkili bir fizyoterapi yaklaşımının nasıl olması gerektiğini detaylı olarak ele alacağız.
Rotator Cuff Nedir?
Rotator cuff, omuz eklemini saran ve stabilitesini sağlayan dört ana kastan oluşan bir yapıdır: supraspinatus, infraspinatus, teres minor ve subscapularis. Bu kaslar, kolun yukarı kaldırılması, yana açılması ve rotasyonu gibi günlük hareketlerin çoğunda aktiftir. Özellikle kolun yukarıda sabit tutulduğu aktivitelerde (örneğin keman çalmak), bu kaslar yüksek oranda çalışır.
Rotator Cuff Tendinopatisi Nedir?
Tendinopati, tendonun yapısal bozulması ve fonksiyonunun azalması anlamına gelir. Bu durum, mikrotravmaların birikmesi sonucu tendon yapısında inflamasyon, yırtık ya da kalınlaşma oluşmasıyla karakterizedir. Rotator cuff tendinopatisi ise bu bozulmanın omuzdaki rotator cuff kaslarının tendonlarında meydana gelmesiyle ortaya çıkar. Tendinopati geliştiğinde omuz hareketleri ağrılı hale gelir, özellikle baş üstü aktivitelerde performans düşer.
Müzisyenlerde Neden Görülür?
Müzik icrası sırasında belirli kas grupları uzun süre boyunca aktif kalır. Özellikle keman, viyola veya gitar gibi enstrümanlarla çalışan müzisyenler kolu omuz seviyesinin üzerinde sabit tutmak zorundadır. Bu pozisyon:
- Supraspinatus tendonuna sürekli yük bindirir
- Omuz başı ile akromion arasında sıkışma yaratır
- Uzun vadede tendonun elastikiyetini azaltır
Ayrıca duruş bozuklukları ve kas dengesizlikleri de bu süreci hızlandırabilir. Duruş bozuklukları, müzisyenlerde en sık rastladığımız eşlik eden problemlerden biridir.
Rotator Cuff Belirtiler Nelerdir?
Rotator cuff tendinopatisinin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Omuzda ağrı (özellikle geceleri artan)
- Kolu kaldırırken veya döndürürken zorlanma
- Enstrüman çalarken performans kaybı
- Omuzda tıklama ya da sürtünme hissi
- Günlük işlerde elini yukarıya kaldırmakta zorlanma
Bu belirtiler zamanla şiddetlenebilir ve müzik yapmayı zorlaştırabilir. Birçok müzisyen, ağrının “alışılmış” bir durum olduğunu düşünerek tedavi sürecini geciktirir.
Rotator Cuff Tanısı Nasıl Konur?
Rotator cuff tendinopatisi tanısı, detaylı bir klinik değerlendirme ve gerekirse görüntüleme yöntemleriyle konur. Fizyoterapist olarak yaptığım değerlendirmede şu testleri kullanırım:
- Neer ve Hawkins impingement testleri
- Supraspinatus izolasyon testleri
- Omuz hareket açıklığı ölçümleri
- Postüral analiz
Gerektiğinde manyetik rezonans (MRI) görüntüleme ile tendon kalınlığı, ödem veya yırtık varlığı değerlendirilir.
Fizyoterapi ile Tedavi Mümkün mü?
Evet. Rotator cuff tendinopatisi uygun bir fizyoterapi programı ile büyük oranda iyileşebilir. Tedavide öncelikli amaç, ağrıyı azaltmak ve fonksiyonu geri kazandırmaktır. Aşağıda uyguladığım tedavi basamaklarını bulabilirsiniz:
1. Ağrıyı Azaltma ve Dinlenme
İlk adım, tendon üzerindeki yükü azaltmak ve ağrıyı kontrol altına almaktır. Bu dönemde:
- Aktivite modifikasyonu yapılır
- Soğuk uygulama (günde 2–3 kez)
- TENS ve ultrason gibi elektroterapi yöntemleri
- Manuel terapi ile yumuşak doku gevşetme
2. Esneklik ve Germe Egzersizleri
Omuz çevresi kasların esnekliğini geri kazanmak için kontrollü germe egzersizleri uygulanır:
- Posterior kapsül germe
- Pectoralis major ve minor germe
- Üst trapez kas gevşetme
3. Kas Güçlendirme Programı
Rotator cuff kaslarını ve skapular stabilizatörleri hedef alan bir program uygulanır:
- Theraband ile dış rotasyon egzersizleri
- Scapular retraksiyon çalışmaları
- Yüzme hareketleri benzeri kontrollü aktivasyon
- İzometrik ve ardından izotonik progresyonlar
4. Postüral Düzenleme
Müzisyenlerde rotator cuff tendinopatisi genellikle postür bozuklukları ile birlikte görülür. Bu nedenle:
- Omurga hizalanması
- Skapular pozisyonun düzeltilmesi
- Boyun ve sırt kaslarının dengelenmesi
Egzersiz sırasında ağrı olması durumunda planın yeniden gözden geçirilmesi gerekir.
Müzisyenler İçin Egzersiz Önerileri
Her müzisyen için program kişisel olmalı. Ancak aşağıdaki genel egzersizler pek çok durumda güvenle uygulanabilir:
- Wall slide
- Shoulder pendulum (omuz sarkaç)
- Scapular retraction – resistance band ile
- İzometrik iç ve dış rotasyon
- Omuz fleksiyon ve abdüksiyon egzersizleri
Egzersizler sırasında ağrının artması durumunda program modifiye edilmelidir.
Egzersiz Takibi ve Süreklilik
Fizyoterapi programının etkili olabilmesi için düzenli takip gerekir. İlk 2–4 hafta ağrıyı azaltmak, sonraki 4–8 hafta ise kas fonksiyonunu artırmak hedeflenir. Bu sürede:
- Haftalık değerlendirmeler
- Enstrümanla pratik süresinin gözden geçirilmesi
- Duruş kontrolü
Spora veya Müziğe Ne Zaman Dönülür?
Dönüş süreci kişiye özel belirlenmelidir. Genellikle:
- Ağrısız tam hareket açıklığı sağlandığında
- Skapular kontrol ve kas dayanıklılığı yeterliyse
- Postür stabilitesi tekrar kazanıldığında
Bu kriterler sağlanmadan müzik pratiğine dönmek, problemin nüksetmesine yol açabilir.
Danışanlarımla Süreç Nasıl İlerliyor?
Omuz ağrısı nedeniyle gelen müzisyenlerde yalnızca semptoma değil, müzikal pozisyona, egzersiz geçmişine ve enstrümanın türüne kadar her detaya dikkat ederim. Süreci sadece “ağrıyı geçirmek” değil, “yeniden konforlu ve kaliteli müzik yapabilmek” hedefiyle planlarım.
Ne Yapmalısınız?
Omuz ağrısı sizi çalmaktan alıkoyuyorsa ve bu durum gün geçtikçe artıyorsa, sorunun kronikleşmeden değerlendirilmesi önemlidir. Benimle iletişime geçerek size özel bir fizyoterapi süreci başlatabiliriz.
İletişim İçin Bir Telefon Kadar Yakınınızdayım
Diz arkasında şişlik, gerginlik veya ağrı yaşıyorsanız ve bunun Baker kisti ile ilişkili olup olmadığını öğrenmek istiyorsanız benimle iletişime geçebilirsiniz. Size özel bir değerlendirme ve egzersiz planı ile sağlıklı hareketinize birlikte dönebiliriz.
