Myofasiyal Ağrı Sendromu ile Fibromyalji Arasındaki Fark Nedir?
Kas-iskelet sistemi kaynaklı kronik ağrılarla gelen danışanlarımda sık karşılaştığım iki durum var: myofasiyal ağrı sendromu ve fibromyalji. Her ikisi de yaygın ağrıya, yorgunluğa ve yaşam kalitesinde azalmaya neden olabilir. Ancak tanı ve tedavi açısından bu iki durumu birbirinden ayırmak oldukça önemlidir. Bu yazıda, hem bilimsel hem de klinik deneyimime dayanarak myofasiyal ağrı sendromu ile fibromyaljinin farklarını tüm yönleriyle ele alıyorum.
Tanımlar: İki Farklı Ağrı Tablosu
Myofasiyal Ağrı Sendromu Nedir?
Myofasiyal ağrı sendromu, kas içinde yer alan tetik nokta (trigger point) adı verilen gergin kısımların neden olduğu lokalize ağrılı bir durumdur. Bu tetik noktalar, kas içinde sert bantlar şeklinde hissedilebilir ve üzerine bastırıldığında başka bir bölgeye yansıyan ağrıya yol açabilir.
Fibromyalji Nedir?
Fibromyalji ise yaygın kas ağrısı, uyku bozuklukları, yorgunluk, sabah tutukluğu, baş ağrısı ve bazen sindirim sistemi problemleriyle birlikte görülen bir sendromdur. Nedeni tam bilinmemekle birlikte, merkezi sinir sistemi hassasiyeti ve bağışıklık sistemi ile ilişkilidir.
Fibromyalji ile Yaşamak: Günlük Hayatta Dikkat Edilmesi Gerekenler başlıklı yazımda da bu durumun nedenleri üzerine detaylı açıklamalar sunmuştum.
Benzerlikleri Nelerdir?
- İkisi de kronik ağrıya neden olur
- Kas-iskelet sistemini etkiler
- Hastalar sıklıkla yorgunluk ve uyku problemleri yaşar
- Stresle belirtiler kötüleşebilir
Ancak tanı koyma ve tedavi yaklaşımı açısından bu benzerlikler yanıltıcı olabilir.
Farkları Nelerdir?
| Özellik | Myofasiyal Ağrı Sendromu | Fibromyalji |
|---|---|---|
| Ağrı Türü | Lokal, kas gerginlikleri çevresinde | Yaygın, simetrik |
| Tetik Noktalar | Bazen gergin bant olarak hissedilebilir, üzerine basınca ağrı artabilir | Tetik noktalar yerine hassas noktalar vardır |
| Yorgunluk | Belirgin olmayabilir | Çok yaygındır |
| Uyku Problemleri | Olabilir ama ana şikayet değildir | Çoğu hastada mevcuttur |
| Tedavi | Manuel terapi, egzersiz | Egzersiz, stres yönetimi, uyku düzeni |
Tanı Süreci
Myofasiyal Ağrı Sendromunda Tanı
Fizik muayenede, kas içinde gergin bantlar saptanır. Bastırıldığında hastanın ağrısı başka bölgeye yayılabilir. Görüntüleme gerekmez.
Fibromyaljide Tanı
Amerikan Romatoloji Derneği’nin kriterlerine göre yaygın ağrı ve en az 3 aydır devam eden semptomlar aranır. Vücudun yüz, göğüs ve karın hariç 5 bölgesinin 4’ünde bu ağrıların aralıksız devam etmesi önemli bir kriterdir.
Tedavi Yöntemleri
Myofasiyal Ağrı Sendromunda Tedavi
- Yumuşak doku mobilizasyonu
- Gergin kaslara yönelik kuvvet çalışmaları
- Germe egzersizleri ve postür eğitimi
- Fizyoterapist rehberliğinde egzersiz
Fibromiyaljide Tedavi
- Aerobik egzersiz
- Uyku düzeni çalışmaları
- Stres yönetimi
- Multidisipliner yaklaşım (psikolog, fizyoterapist, doktor)
Fizyoterapi Yaklaşımım
Danışanlarıma yaklaşırken semptomları dikkatle dinliyorum. Eğer lokal bir kas grubunda tetik nokta varsa, manuel terapi ve egzersizle tedaviye başlıyorum. Ancak semptomlar daha yaygın ve sistemikse fibromyalji şüphesiyle mutlaka bir hekim değerlendirmesi öneriyorum.
Vücut hassasiyetiyle ilgili içeriklerimizde de benzer yaklaşımı vurguladık.
Egzersiz Önerileri
Myofasiyal Ağrı İçin;
- Germe egzersizleri
- Postür düzeltici çalışmalar
- Kas dengesizliklerini hedefleyen egzersizler
Fibromiyalji İçin;
- Düşük yoğunluklu kardiyo (yürüyüş, yüzme)
- Günlük 20–30 dakikalık hafif egzersiz
- Nefes ve gevşeme çalışmaları
Psikolojik Etkiler ve Duygusal Yük
Fibromyalji daha sistemik ve merkezi sinir sistemiyle ilişkili olduğu için psikolojik etkileri daha yaygındır. Anksiyete ve depresyon gibi durumlar tabloyu kötüleştirebilir. Myofasiyal ağrı sendromunda ise genellikle ağrının nedeni daha somut ve kas dokusuna bağlıdır.
Hangi Durumda Hangi Tanı Düşünülmeli?
- Lokalize ağrı ve gergin bantlar → Myofasiyal ağrı sendromu
- Yaygın ağrı, yorgunluk, uyku problemi → Fibromyalji
Ancak bu iki tablo bazen aynı kişide birlikte de görülebilir. Bu nedenle ilgili hekim tarafından detaylı bir değerlendirme şarttır.
İleri Okuma:
Ağrısız ve Özgür Harekete Giden Yol
Belirtileriniz net değilse ya da hem lokal hem yaygın ağrılarınız varsa benimle iletişime geçebilirsiniz. Size özel bir değerlendirme ve planlama ile ağrılarınızı yönetmenize yardımcı olabilirim.
